یکی از پرسش‌های افکار عمومی در این دو روز این است که بی‌خوابی رییس دولت چه گرهی از مشکلات جامعه باز می‌کند؟ آن هم در شرایطی که با در نظر گرفتن داده‌های اقتصادی رییس جمهور در دو سال گذشته با مشکل بی‌خوابی جدی روبه‌رو بوده است.

بی‌خوابی ابراهیم رییسی این روزها به سوژه کاربران فضای مجازی تبدیل شده است. سخنگوی دولت گفته که رییس جمهور وقتی کالایی گران می‌شود نمی‌تواند بخوابد و صبح به وزیر مربوطه می‌گوید تو چطور توانستی بخوابی؟ گویی که رییسی پس از دو سال هنوز خود را در جایگاه رییس جمهور نمی‌بیند و از موضع مطالبه‌گر با وزیر خود سخن می‌گوید. انگار نه اینکه مسبب و ریشه تورم و افزایش فزاینده قیمت‌ها سیاست‌گذاری‌های دولت دولت است که پیشرانه آن نیز در وزارت اقتصاد دولت آقای رییسی حرکت می‌کند. البته با این فرض که سخنگوی دولت و آقای رییسی حتما می‌دانند که ریشه افزایش قیمت‌ها در کشور تورم است و برخورد و اعدام به اصلاح سلطان‌های گرانی هیچ تاثیری روی آن ندارد. موضوعی که رییسی هم در مناظره‌های انتخاباتی به آن اشاره داشت و می‌گفت که می‌خواهد با ریاست جمهور مسائل و مشکلات را به شکل ریشه‌ای حل کند. غافل از اینکه متوسط تورم در دولت او رکورد تورم نیم قرن گذشته کشور را خواهد زد.

دولت سیزدهم چگونه تورم تولید می‌کند؟

یکی از پرسش‌های افکار عمومی در این دو روز این است که بی‌خوابی رییس دولت چه گرهی از مشکلات جامعه باز می‌کند؟ آن هم در شرایطی که با در نظر گرفتن داده‌های اقتصادی رییس جمهور در دو سال گذشته با مشکل بی‌خوابی جدی روبه‌رو بوده است. آمارها نشان می‌دهد که فقط تا بهمن ۱۴۰۱ چهار کالای اساسی روغن مایع، روغن جامد نباتی، پیاز و برنج ایرانی درجه یک بیش از ۲۰۰ درصد افزایش قیمت داشتند. همچنین مرغ ۸۳ درصد و گوشت قرمز ۷۰ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند. به طور کلی نیز طبق اعلام مرکز آمار تورم کنونی کشور ۴۸.۵ است و برخی از اقتصاددانان پیش‌بینی می‌کنند که با روند فعلی تورم بالای ۵۰ درصد خواهد رفت. مسئله اینجاست که علت اصلی تورم نیز رشد نقدینگی و چاپ بدون پشتوانه پول از سوی بانک مرکزی دولت رییسی است. مسعود نیلی اقتصاددان و استاد دانشگاه شریف اخیر از اضافه شدن روزانه ۵.۵ هزار میلیارد تومان نقدینگی به اقتصاد کشور خبر داده است. موضوعی که نقدینگی در دو سال اخیر را ۳۰۰ درصد افزایش داده و منجر به متوسط تورم ۴۶ درصدی شده که ۲۵ درصد از متوسط تورم نیم قرن گذشته بالاتر است.

ای کاش رییس جمهور کمی بخوابد!

بنابراین شاید بهتر است که رییس جمهور پس از دو سال خواب کافی داشته باشد تا بتواند علل افزایش قیمت‌ها در کشورا را بهتر ببیند و بلکه تصمیمات بهتری بگیرد و دولت سیاست‌گذاری‌های تورم زا را متوقف کند. اصلا یکی از حکمت‌های قدیمی ما نیز می‌گوید که عقل سالم در بدن سالم است و روان‌شناسان نیز تاکید می‌کنند که بی‌خوابی بر عملکرد مغز تاثیرات بدی دارد.

واکنش‌های طنز و تلخ کاربران به سخنان سخنگوی دولت

همانطور که اشاره شد در دو روز گذشته کاربران واکنش‌های زیادی به ماجرای بی‌خوابی رییسی داشتند. یکی از پرتکرارترین واکنش عکس رییس جمهور در یک هیات عزاداری بود که در مقایسه با دو سال قبل افزایش وزن رییسی را نشان می‌داد. کاربران می‌گویند که شاید رییس جمهور بدون صرف شام بتواند خواب راحت‌تری داشته باشد. موضوع دیگر اینجاست که رییسی تا پیش از ریاست جمهور تورم و افزایش قیمت‌ها در کشور را بی ارتباط با تحریم‌ها و علت آن را ناکارآمدی دولت می‌دانست. این بخش‌ از سخنرانی رییسی بسیار در فضای مجازی پربازدید بوده که در آن می‌گوید: «گرانی مرغ و تخم‌مرغ چه ربطی به تحریم‌ها دارد؟ جوجه‌کشی چه ربطی به تحریم‌ها دارد؟ پیاز اضافه آوردن، چه ربطی به تحریم دارد؟ خیلی از کارها را مردم ربط به تحریم‌ها نمی‌دهند. نوعی بی‌تدبیری است. بی‌تدبیری دولت [روحانی] الان بر هیچ‌کس پوشیده نیست.» رییسی در سخرانی دیگری پیش از ریاست جمهوری گفته بود که «متاسفانه یکی از مشکلاتی که مردم گرفتار آن هستند، مساله تورم است؛ قیمت کالاهای اساسی فوق‌العاده افزایش یافته است.» قیمت مسکن ۷ برابر، خودرو ۸ برابر و گوشت و مرغ ۶-۵ برابر افزایش داشته است. آنچه مردم را بسیار نالان کرده، این است که سفره‌شان کوچک شد».

البته این سخنان در نخستین‌ ماه‌های ریاست جمهوری رییسی نیز مطرح می‌شد و حامیان دولت در پاسخ می‌گفتند که باید به دولت انقلابی سیزدهم فرصت داد. اما حالا که دو سال از عمر دولت گذشته باز هم رییس دولت سیزدهم قصد ندارد مسئولیت شرایط را بپذیرد و سخنگوی دولت نیز از بی‌خوابی‌های رییسی سخن می‌گوید. گویی که رییس جمهور حتی در میان وزرای خود مظلوم واقع شده و کاری جز بی‌خوابی و غصه خوردن برای تغییر شرایط ندارد.

بی‌خوابی بیش تری در پیش است؟

با تدام سیاست سرکوب ارزی دولت و روند افزایش نقدینگی به نظر می‌رسد که ماه‌های سختی پیش روی کشور خواهد بود. به این شرایط باید ادامه و امکان افزایش تحریم‌ها را نیز اضافه کرد که دست دولت را در مناسبات اقتصادی و تجاری بسیار تنگ می‌کند. بنابراین احتمالا بی‌خوابی‌های رییسی ادامه خواهد داشت و بیشتر نیز خواهد شد. شاید لازم باشد رییس دولت سیزدهم برای روزهای پیش حداقل کمی خواب ذخیره کند.